Het gaat om twee zonneparken met een oppervlakte van 10 hectare
Al bijna een decennium zetten Peter de Wekker en Roelof Lanting zich in voor duurzame energietransitie in de regio midden-Groningen. Zij begonnen als pioniers in een tijd waarin het opzetten van een zonnepanelenproject ook voor instanties nog nieuw was. Met positief resultaat! Door de inzet van hen en de andere leden van de energiecoöperatie Duurzaam Menterwolde is er inmiddels een postcoderoosregeling actief, een SDE-zonnepark en een SCE-opstelling aangelegd, samen 3444 panelen.
De volgende stappen zijn twee nieuwe projecten die in omvang een stuk groter zijn dan de drie al gerealiseerde projecten. Voor de financiering hiervan willen zij gebruik maken van het ontwikkelfonds van Fonds Nieuwe Doen.
Kunnen jullie wat vertellen over de nieuwe projecten van Duurzaam Menterwolde?
Roelof: “Het gaat om twee zonneparken, één met een oppervlakte van 10 hectare en om een project met een oppervlakte van 38 hectare. Bij het project van 10 hectare is er een grondeigenaar die zijn geld anders wil verdienen dan met landbouw. Die grondeigenaar heeft een projectontwikkelaar gevraagd om op die 10 hectare een project te ontwikkelen. Omdat bij dit soort projecten tegenwoordig 50% lokaal eigendom moet zijn, heeft de projectontwikkelaar de coöperatie gevraagd: ‘gaan jullie dat samen met ons doen?’.
Het project van 38 hectare gaat om grond van een landbouwer die van het gas af wilde en op zijn land zonnepanelen wilde hebben. Dit is voor de duur van 25 jaar. De familie die eigenaar is van de grond wil “een generatie overslaan” en heeft het idee van een groot zonnepanelenproject zelf bedacht en daar een deskundige bij gezocht, een projectontwikkelaar uit Enschede. In 2019 is het project in het dorp gepresenteerd. De inwoners waren belangstellend en zeker niet afwijzend.
Het was toen net overheidsbeleid geworden dat er gestreefd moet worden naar 50% lokaal eigendom. Zij hadden er daarom een coöperatie bij nodig en drie maanden later hadden wij toegezegd om die coöperatie te zijn.”
Waarvoor hebben jullie Fonds Nieuwe Doen nu ingeschakeld?
Roelof: “We hebben aanvragen gedaan voor een bijdrage uit het ontwikkelfonds. Bij deze projecten is het de bedoeling dat je als coöperatie op gelijke voet komt te staan met die grote commerciële ontwikkelaars. Samen een project ontwikkelen met een gelijke machtspositie. Met zulke grote projecten zijn de kosten in de voorfase veel hoger. Hiervoor moet je als coöperatie een financiële ‘backing’ hebben om op terug te vallen. Daarnaast weet je in de voorfase ook niet of dat project ook werkelijk doorgaat. Bijvoorbeeld of je een vergunning krijgt, of je de prijsgarantie SDE krijgt en of je draagvlak houdt in de omgeving. Al die zaken zijn onzeker. Ondertussen moet er al wel van alles gebeuren en moet je al hoge kosten maken. Die kosten moeten op den duur terugverdiend worden, terwijl je niet eens zeker weet of het doorgaat. Dus om als coöperatie in die positie actief te zijn, moet er een mogelijkheid zijn om ontwikkelkosten te financieren. Dat is waar dat fonds voor is.”
Dat klinkt als een hoog risico
Roelof: “Ja, voor Fonds Nieuwe Doen wel. Stel dat over twee jaar blijkt dat we geen omgevingsvergunning krijgen van de gemeente, dan zijn we uitgepraat. Dan gaat het project niet door, maar dan hebben we al wel die leges betaald voor de aanvraag van de vergunning. In dat geval wordt het investeringskrediet dat wij krijgen als lening omgezet in een subsidie. Een subsidie hoef je niet terug te betalen. De coöperatie gaat dan dus niet voor honderdduizenden euro’s de min in. Dat zou een coöperatie zich ook nooit kunnen veroorloven, maar om energietransitie verder te brengen moet je wel grote financiële risico’s nemen. Daar is die regeling voor. Dat is dus echt wel anders dan bij die kleine projecten.”
Hoe is jullie ervaring met Fonds Nieuwe Doen?
Roelof: “Bij de projecten die we al hebben, dus het postcoderoosproject en het SDE-project, was het bestaan van Fonds Nieuwe Doen voor ons van cruciaal belang. Bij het SDE-project hadden wij een financiering nodig, want met geld van de coöperatie kwamen we er niet. Op een zeker moment waren we er bijna uit met een bank, tot ze eisen stelden die wij niet wilden accepteren. We belden naar Fonds Nieuwe Doen, legden de situatie uit en twee weken later hadden we duidelijkheid dat Fonds Nieuwe Doen een deel kon financieren. Als Fonds Nieuwe Doen er niet geweest was, dan weet ik niet hoe we het rond hadden gekregen. We waren onervaren vrijwilligers, dat geldt voor veel van die coöperaties, en dan is het prettig dat je niet met een procedureel ingewikkeld functionerende instelling te maken hebt. De communicatie is concreet, er zijn geen ingewikkelde procedures en ze gaan snel en recht op het doel af.”
Hebben jullie tips voor andere Nieuwe Doeners?
Roelof: “Als instanties zeggen dat iets niet kan, dan is er reden om daar nog eens goed naar te kijken en vaak kan het dan toch, soms op een iets andere manier”.
Peter: “Heb uithoudingsvermogen. Gewoon doorgaan. Ik denk dat wij in die beginperiode om en om wel het idee hadden om ermee te stoppen. Dan pepten we elkaar weer op en gingen door. Tot slot: zorg dat je een leuk bestuur hebt. Er moet af en toe gelachen worden, want dat heb je nodig.”
