Bij Fonds Nieuwe Doen steunen we projecten in de provincie Groningen die gericht zijn op zorg en leefbaarheid. Projecten op het gebied van dagbesteding voor mensen met een beperking en voor ouderen horen daar ook zeker bij! Maar wat is dagbesteding eigenlijk precies? Welke soorten dagbesteding zijn er? En hoe is de financiering van dagbesteding in Nederland geregeld? Dat en meer lees je in dit artikel!
Wat is dagbesteding en waarom is het zo waardevol?
Wanneer we het hebben over dagbesteding, spreken we over activiteiten gedurende de dag voor een groep mensen. Dit kunnen ouderen zijn, maar ook mensen met uiteenlopende beperkingen, zoals autisme, lichamelijke beperkingen of een verslaving. De activiteiten worden verzorgd en begeleid door professionals, die indien nodig zijn opgeleid om te werken met deze mensen. De waarde van dagbesteding is in de eerste plaats het bieden van een zinvolle sociale invulling van de dag en het geven van structuur. Daarnaast zorgt dagbesteding er voor dat mantelzorgers worden ontlast en dat het voor zorgbehoevenden eenvoudiger is om thuis te blijven wonen. In sommige gevallen kan dagbesteding ook dienen om de zelfstandigheid te vergroten en als opstapje naar de arbeidsmarkt.
Verschillende soorten dagbesteding
In principe kan iedere dagactiviteit voor een groep mensen die begeleid wordt door een of meerdere professionals, beschouwd worden als dagbesteding. Het aanbod is dan ook erg uiteenlopend. Wel kunnen we onderscheid maken tussen categorieën dagbesteding. Er zijn grofweg drie categorieën: belevingsgericht, arbeidsmatig en ontwikkelingsgericht. Bij belevingsgerichte dagbesteding staat beleving voorop en gaat het vooral om samen bezig zijn. Arbeidsmatige dagbesteding is speciaal voor mensen die (nog) niet zelfstandig kunnen werken. Bij ontwikkelingsgerichte dagbesteding draait het om aanleren van vaardigheden, zoals koken, sociale vaardigheden of omgaan met geld.
Dagbesteding voor mensen met een beperking in activiteitencentra – voorbeelden
Een activiteitencentrum is een plek die speciaal is ingericht voor activiteiten voor mensen met een beperking. Het kan gaan om een centrum dat verbonden is aan een GGZ-instelling, of een instelling voor gehandicaptenzorg. In activiteitencentra worden vaak verschillende activiteiten georganiseerd. Denk aan sporten, toneelspelen of kaarsen maken. De dagbesteding op deze plekken is vaak een mix van belevingsgerichte en ontwikkelingsgerichte dagbesteding. Mensen leren bijvoorbeeld ook boodschappen doen of met het ov reizen. Een mooi voorbeeld van een activiteitencentrum in Groningen is Het Anker. Jongeren met een licht verstandelijke beperking kunnen hier werken en leren op hun eigen tempo. Ze doen boodschappen voor ouderen, onderhouden tuinen en werken in de houtwerkplaats of de lunchroom. Bij het Anker werken de mensen ook in “De Schakel” een horeca gelegenheid welke mede door FND gefinancierd is. Tevens is hiermee een dorpshuisfunctie voor het dorp bewaard gebleven.
Dagbesteding voor ouderen – voorbeelden
Dagbesteding voor ouderen is doorgaans gericht op de beleving en heeft daarnaast een belangrijke functie bij het vitaal en zelfstandig blijven. Dankzij dagbesteding kunnen ouderen langer thuis blijven wonen en hebben zij minder zorg van mantelzorgers nodig. Bij ouderen zijn dagbestedingsactiviteiten vaak minder intensief en minder frequent. Veel ouderen gaan niet dagelijks naar de dagbesteding, maar doen dit een paar dagen of dagdelen in de week. Activiteiten kunnen bijvoorbeeld bestaan uit spelletjes, koffiedrinken of uitstapjes naar de natuur.
Overige vormen van dagbesteding
Zoals gezegd is er geen strakke omlijning van het begrip dagbesteding. Naast bovengenoemde vormen van dagbesteding, kun je bij dagbesteding ook denken aan zorgboerderijen, buurtactiviteiten of werken bij een organisatie die midden in de samenleving staat, zoals een kringloopwinkel.
Financiering dagbesteding
De financiering van dagbesteding is in Nederland voornamelijk geregeld via drie wettelijke kaders: Jeugdwet, Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) en Wet langdurige zorg (Wlz). De eerste twee worden uitgevoerd door gemeenten; voor de Wlz zijn landelijke zorgkantoren verantwoordelijk. Heel simpel gezegd werkt dit in de praktijk als volgt. Een zorgbehoevende krijgt een indicatie vanuit één van deze drie wetten, en daarbij financiering voor de zorg die hij of zij nodig heeft, zoals dagbesteding. De uitvoerende instantie stelt dan vervolgens een persoonsgebonden budget (PGB) beschikbaar waarmee de zorgbehoevende zelf (doorgaans via de mantelzorger) de dagbesteding inkoopt, of dit wordt direct geregeld tussen de uitvoerende instantie en de zorgverlener (zorg in natura).
Daarnaast worden laagdrempelige vormen van dagbesteding, waar ook mensen zonder indicatie uit één van deze drie wetten terecht kunnen (zoals veel ouderen), steeds meer als algemene voorziening aangeboden. Aanbieders van dit type dagbesteding worden vaak gesubsidieerd door gemeenten, al dan niet na inschrijving op een aanbesteding.
Fonds Nieuwe Doen steunt dagbestedingsprojecten in Groningen
Het starten met het aanbieden van dagbesteding voor ouderen en/of mensen met een beperking is dus niet alleen ontzettend waardevol voor de maatschappij deze mensen zelf, maar je kunt door de wettelijke kaders ook zelf rekenen op een gepaste vergoeding. Daarnaast kom je voor zorgprojecten als een dagbesteding (eventueel in combinatie met andere maatschappelijke functies) in aanmerking voor een aantrekkelijke lening van Fonds Nieuwe Doen. Want wij steunen Nieuwe Doeners die zich willen inzetten voor een leefbaar, sociaal en duurzaam Groningen.